شبهه77

خلاصه پرسش

بر اساس برخی آیات، در روز قیامت، فرزندان و بستگان هیچ سودی به انسان نخواهند رساند، پس چگونه روایاتی ناظر به شفاعت فرزندان برای والدین و نیز سرایت اعمال نیکشان به پرونده پدر و مادر وجود دارد؟!

پرسش

در آیه 3 سوره ممتحنه آمده است: «لَنْ تَنْفَعَکُمْ أَرْحامُکُمْ وَ لا أَوْلادُکُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ یَفْصِلُ بَیْنَکُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ». با توجه به این آیه:1. مگر این‌طور نیست که اولاد صالح باعث می‌شوند پدر و مادر فوت شده در عالم برزخ از کارهای خوبی که انجام می‌دهند بهره‌مند شوند؟ و همین‌طور بعضا در قیامت؟ 2. مگر در بعضی روایات و آیات قرآن نیامده - البته تفسیر آیات - در قیامت حسرت بعضی جهنمیان دو برابر می‌شود زمانی که می‌بینند با اموال حرامی که به دست آورده‌اند وراثشان به بهشت می‌روند؟ 3. ولی بعضی وراث دیگر برای برخی جهنمیان که با اموال حرام پدر و مادرشان معصیت خدا را کرده‌اند عذاب اینها مضاعف می‌شود؟ پس چطور آیه 3 سوره ممتحنه این‌طور تفسیر می‌کند و همه خانواده را غیر مرتبط می‌داند؟!

پاسخ اجمالی

آیات فراوانی وجود دارند که بی‌فایده‌بودن نسبت‌های فامیلی را در آخرت اعلام می‌کنند. به عنوان نمونه در آیه‌ای می‌خوانیم: هرگز بستگان و فرزندانتان روز قیامت سودى به حالتان نخواهند داشت! روز قیامت میانتان جدایی افکنده خواهد شد و ...،[1] این آیه اشاره به افرادی مانند «حاطب بن ابى بلتعه» دارد که اسرار مسلمانان را در اختیار مشرکان مکه قرار می‌داد و وقتی پیامبر اسلام(ص) از او  می‌پرسید؛ چرا اسرار مسلمانان را در اختیار دشمنان قرار می‌دهی؟ می‌گفت: خویشاوندان و بستگانى در مکه دارم که در دست کفار گرفتارند، مى‏ترسم آسیبى به آنها برسانند، خواستم از این طریق آنها را حفظ کنم.[2]
خداوند در این آیه می‌فرماید کسانی که برای نفع رساندن به فرزندان و بستگان کافر و مشرک خود، به مسلمانان خیانت می‌کنند، بدانند که این بستگان کافر در روز حساب هیچ دردی از آنها دوا نخواهند نمود. بدیهی است که فرزندان و بستگان مؤمن انسان مشمول این آیه نخواهند شد.
در همین ارتباط، مفسران معتقدند؛ جمله «لَنْ تَنْفَعَکُمْ أَرْحامُکُمْ وَ لا أَوْلادُکُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ»، در صدد رفع این توهم است که ممکن است کسی فکر کند دوستى با مشرکان برای حفظ فرزندان و بستگان نباید اشکال داشته باشد. در حالی‌که آیه شریفه پاسخ مى‏دهد، اگر حفظ ارحام به قیمت عذاب دوزخ برایتان تمام شود؟ قطعاً و عقلاً نباید در صدد حفظ آنان برآیید؛ به دلیل آن‌که فرزندان و بستگان که برای حفظ آنان امروز با دشمنان خدا دوستى کردید، در روزى که کیفر معصیت و اعمال زشت خود را مى‏بینید، به درد شما نمى‏خورند، و دردى از شما دوا نمى‏کنند.[3]
«یَفْصِلُ بَیْنَکُمْ» یعنى روز قیامت خداى تعالى با از کار انداختن اسباب دنیوى، میان انسان‌‌ها جدایى می‌اندازد و این در حقیقت دلیلى است بر این‌‌که در قیامت انسان‌ها که از یکدیگر جدا می‌شوند و پیوندها به کلى بریده می‌‌شود و سودى برای همدیگر نخواهند داشت؟!
«وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ». این جمله تمام کننده جمله «لَنْ تَنْفَعَکُمْ» و در حقیقت تأکید آن است. معنایش این است که روز قیامت أرحام و اولاد، شما را در برطرف کردن آثار این خیانت و امثال آن، کمک نخواهند کرد، و خدا بدانچه می‌کنید بینا است؛ چیزى بر او پوشیده نیست؛ به عظمت این خیانت شما آگاه است، و خواه ناخواه شما را بر آن مؤاخذه خواهد نمود.[4]
مشابه این مضمون را قرآن در آیه‌ای دیگر چنین بیان می‌دارد: «کسانى که کافر شدند، هرگز نمی‌توانند در پناه اموال و فرزندانشان، از مجازات خدا در امان بمانند»![5]
واضح است که رها‌کردن دین و فروختن آن به دنیای فرزندان و بستگان، خطای بزرگی است که نتیجه ناگوار آن در قیامت قابل مشاهده خواهد بود: «فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ»؛[6] هنگامى که در «صور» دمیده شود، هیچ‌یک از پیوندهاى خویشاوندى میان آنها در آن روز نخواهد بود.[7]
با توجه به آنچه بیان شد، انسان نباید چنین تصور کند که می‌تواند در قیامت از فرزندان و بستگان خود مانند دنیا کمک خواسته و از بحران‌ها خلاصی یابد زیرا هیچ موردی در قیامت یافت نخواهد شد که فردی تنها به دلیل کمک فرزندان و بستگانش از عذاب جهنم رهایی یابد و آیات فوق می‌گویند که حمایت از فرزندان و بستگان ناخلف برای افراد با ایمان در قیامت هیچ سودی نخواهد داشت، اما این بدان معنا نیست که مؤمنانی که به هر نحو به هم وابسته هستند بعد از مرگ، نمی‌توانند هیچ نقشی در حمایت از هم ایفا کنند بلکه به عنوان نمونه در برخی روایات تصریح شده که فرزندان صالح به عنوان باقیات صالحات در اعمال انسان نقش دارند.[8]
این روایات با آن آیات ناهمگون نیستند زیرا همانگونه که گفته شد مجرد نسبت فامیلی، نقشی در منفعت و یا ضرر رساندن به انسان ندارد، بلکه آنچه که از طریق فرزندان و بستگان در عالم برزخ و قیامت نصیب انسان می‌شود، به نحوی بازتاب کارهای خود انسان است. به عنوان نمونه، فردی که فرزند خوبی تربیت کرده و به عنوان باقیات صالحات از خود به جای گذاشته، خوراک و پوشاک یکی از بستگان مجاهدش را تهیه کرده که بعدها در راه حق به شهادت رسیده و ... در حقیقت نتیجه سال‌ها زحمت خودش را می‌بیند که از این طریق به او می‌رسد، نه آنکه مجرد وابستگی نسبی به فرزند و فامیلش موجب نجات او شده باشد.
البته و با این وجود، روز قیامت صحنه‏اى هول انگیز است که – به ویژه در ابتدای آن و قبل از پایان حسابرسی – همه از هم فرار مى‏کنند، هم چنان‌که قرآن کریم فرمود: «یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ وَ أُمِّهِ وَ أَبِیهِ وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِیهِ لِکُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَأْنٌ یُغْنِیهِ».[9] روزی که فرد از برادر، مادر، پدر، همسر و فرزندانش می‌گریزد زیرا هرکدامشان درگیر حسابرسی شخصی خود می‌باشند.

 

---

[1]. ممتحنه، 3. «لَنْ تَنْفَعَکُمْ أَرْحامُکُمْ وَ لا أَوْلادُکُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ یَفْصِلُ بَیْنَکُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ».

[2]. ر. ک: طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج ‏9، ص 404- 405، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[3]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏19، ص 229، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق.

[4]. همان، ج ‏19، ص 230.

[5]. آل عمران، 116.

[6]. مؤمنون، 101.

[7]. المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏19، ص 229.

[8] . إِذَا مَاتَ ابْنُ آدَمَ انْقَطَعَ عَمَلُهُ إِلَّا عَنْ‏ ثَلَاثٍ‏ وَلَدٍ صَالِحٍ یَدْعُو لَهُ وَ عِلْمٍ یُنْتَفَعُ بِهِ بَعْدَهُ وَ صَدَقَةٍ جَارِیَة.

[9]. عبس، 34- 37.

www.islamquest.net

شبهه51

پرسش : در کامنت پرسیده‌اند: کجای این دین حق است که می‌گوید زنان را بزنید و اسیران را به بردگی بگیرید؟ چه جوابی باید داد؟

پاسخ :

 به ایشان (و هر کس دیگری که چنین نظراتی دارد) بفرمایید به نکات ذیل توجه نمایند:
الف – ملاک حقانیت (الهی بودن) یک دین، نظرات و خوشایندهای غیر کارشناسانه‌ی افراد نمی‌باشد.
ب – احکام اسلامی در قالب «فروع دین» مطرح می‌گردد، لذا منتقد باید ابتدا ببیند که آیا اساساً اصول یک دین و در رأس آن توحید و یکتاپرستی را پذیرفته است که اکنون راجع به فروعش بحث دارد، یا خیر؟ بدیهی است اگر کسی خداوند متعال را منکر باشد، با او سخن گفتن از احکام دین خدا بی‌مورد است. چرا که او فاعل را قبول ندارد تا راجع به فعلش بحث کند.
ج – اما اگر به خداوند متعال اعتقاد داشت و فهمید که خداوند حکیم بندگانش را هدفدار خلق نموده است، لذا پس از خلقت آنها را رها ننموده و به سوی هدف هدایت می‌کند، پس الزاماً انبیاء را با دینی که شامل جهان‌بینی و شریعت (دین: چه باید کردها و چه نباید کردها) ارسال می‌کند، اما راجع به یک اصل فلسفی یا یک قانون حقوقی سؤال تخصصی دارد، آن وقت به او توصیه می‌گردد که در رشته‌ی مورد علاقه‌ی خود تحصیل کند و اگر نمی‌تواند تقلید نماید.
سؤال در باره‌ی چرایی احکام خداوند مثل این است که کسی بپرسد: چرا در حقوق بشر، حقوق مدنی، حقوق جزا، حقوق بین‌الملل و ... چنین یا چنان قانونی وجود دارد؟ بدیهی است که به او پاسخ خواهند داد که بهتر است در رشته‌ی حقوق و شاخه‌ی مورد نظر تحصیلات و تحقیقات تخصصی بنمایید و یا این که مانند سایر مردم، اصول (مانند: مجلس‌ها، شوراها و ...) را پذیرفته و در فروعش تابع باشید.
چه طور شد که برای یک قانون ساده‌ در یک حرفه (مانند حسابداری، انبارداری، کتابداری و ...، چه رسد به پزشک، مهندسی، حقوق و ...) سال‌ها تحصیلات تخصصی را لازم می‌دانند و کمترین دخالت غیر متخصص در این امور را جرم محسوب می‌کنند، اما نوبت به احکام خدا که می‌رسد، به خود اجازه می‌دهند در یک وبلاگ یا ایمیل ساده، سؤال نقدآمیز یا گاهی استهزاء کنند که چرا چنین حکمی وجود دارد؟! باید بروند تحصیل «فقه» کنند و بفهمند که چرا؟

  

شبهه 39

پرسش : از خانواده‌های مذهبی فرزندان ناصالح به دنیا می‌آیند و از خانواده‌های بی‌دین یا کم تقید، فرزندان صالحی می‌آیند! علت چیست و آیا با عدل الهی مغایرت ندارد؟!

پاسخ :

هیچ امری در عالَمِ خلقت با عدل الهی مغایرت ندارد. خدایی که عادل نباشد، اصلاً خدا نیست، چرا که نقطه مقابل عدل، ظلم است و حتی فرض ظلم در مورد خدا نیز غلط است. کسی که عادل نباشد، معلوم است که علیم، حکیم، قادر و متعال نیز نمی‌باشد و کلاً ضعف، نقص و نیستی به او راه یافته است و خداوند متعال منزه (سبحان) از این اوصافی می‌باشد که فقط در مورد مخلوقات صدق می‌نماید:

«سُبْحَانَ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا یَصِفُونَ» (الزخرف، 82)

ترجمه: پروردگار آسمان‌ها و زمین [و] پروردگار عرش از آنچه وصف مى‏کنند منزه است.

به چند نکته‌ی مهم باید توجه داشت:

 

تهاجم فرهنگی (روابط نامشروع)

cultural invasion

-----------------------------------------------------------------------------

نسل های بی هویت

درحالیکه حیوانات هم با همجنس خودمعاشقه وجفت گیری نمی کنند دربرخی کشورها  ( که خودرامتمدن هم می دانند ) ازدواج دو همجنس قانونی شده است ورسماً انسان رااز حیوانات پست ترکرده اند. همجنس بازی ،سکس با محارم ،سکس باحیوانات ،سکس گروهی ،سکس درملأ عام ونظایر این اعمال شنیع رافرهنگ منحط وفاسدغربی وبویژه آمریکایی برای بشر به ارمغان آورده است که به نام آزادی ولذت طلبی ،زشت ترین رفتارهارا موجه نشان می دهند وحتی قانونی اعلام می کنند.البته این موضوع رااززوایای متعدد می توان بررسی کرد اما بارز ترین نکته آن است که جامعه انسانی وقتی گرفتارفسادشود تسلیم پذیراست وباآن هرگونه مایلندبرخوردمی کنند.برای سلطه گران جهانی این یک امتیازبزرگ محسوب می شود.

ضمنا این موضوع نیزقابل توجه است که سرنوشت این جوامع بویژه ازهم پاشیدگی نهادخانواده وتولیدنسلهای حرامزاده وبی هویت وفروپاشی ارزشهای انسانی ومتعالی ،حقانیت ادیان الهی رابیش ازپیش نمایان می کند.آنها آنچه راکه خداوند ورسولانش نهی کرده بودند،مرتکب شدندوبه این سرنوشت دچارگردیدند .باکمی تأمل درفرامین الهی متوجه خواهیم شدکه عمل به این دستورات چقدر درگرامیداشت هویت فردی واجتماعی وبقای ارزشهاموثراست.ببینید وقضاوت کنیدجامعه ای راکه خداوند مدنظر داردبا جامعه ای که فرهنگ منحط غربی مروج آن است چقدرباهم متفاوتندوببینید که چه کسی واقعاًدوستدارانسان است وسعادت وکرامت اورادنبال می کند.این حقایق باید برای دیگران مایه عبرت باشد.

روشنگران  roshangaran

سخنرانی دکترحسن عباسی پیرامون گزارش رسمی موسسه جهانی خانواده که میزان تولدفرزندان نامشروع رادرکشورهای مختلف بررسی می کند