شبهه76

پرسش :چرا خداوند برای توجه دادن مردم به عظمت آفرینش، خلقت شتر را برجسته‌سازی کرده است و کمتر به صدها و هزاران موجود دیگر پرداخته است؟

در قران گفته شده (افلا ینظرون الی الابل کیف خلقت) گفته شده علت ذکر شتر اهمیت این حیوان برای عرب بوده. دراین صورت ایا حیوانات دیگر هم شامل این ایه میشود؟ اگر میشود این شمولیت چگونه اثبات میشود؟
پاسخ:

پاسخ اجمالی

خداوند متعال برای توجه دادن مردم به توحید، معاد و عظمت خلقت، از راه‌های گوناگون آنان را به تفکر در آیات الهی فرا می‌خواند. از تفکر در آسمان‌ها و زمین گرفته تا چگونگی پدید آمدن شب و روز، کوه‌ها و دریاها، همچنین تفکر در خلقت خود انسان. از جمله مواردی که خداوند از طریق تفکر و اندیشه در آنها مردم را به عظمت خلقت فرامی‌خواند؛ شتر، پرندگان و خزندگان است که با توجه به نوع ساختار وجودیشان آیات و نشانه‌های بزرگی از خداشناسی در آنها قابل مشاهده است و براین اساس، برجسته‌‌سازی شتر بدان معنا نیست که موجودات دیگر نمی‌توانند نشانی از خالق جهان هستی باشند.
 

پاسخ تفصیلی

خداوند متعال برای توجه دادن مردم به توحید، معاد و عظمت خلقت، از راه‌های گوناگون آنان را به تفکر در آیات الهی فرا می‌خواند. از تفکر در آسمان‌ها و زمین، چگونگی پدید آمدن شب و روز و ...: «در آفرینش آسمان‌ها و زمین، و آمد و شد شب و روز، و کشتی‌هایى که در دریا به سود مردم در حرکت‌اند، و آبى که خداوند از آسمان نازل کرده، و با آن، زمین را پس از مرگ، زنده نموده، و انواع جنبندگان را در آن گسترده، و (همچنین) در تغییر مسیر بادها و ابرهایى که میان زمین و آسمان مسخرند، نشانه‌‏هایى است (از ذات پاک خدا و یگانگى او) براى مردمى که خرد دارند و اندیشه می‌کنند».1 
همچنین تفکر در خلقت خود انسان: «وَ فی‏ أَنْفُسِکُمْ أَ فَلا تُبْصِرُونَ»2؛ نشانه‌‏هاى خدا در وجود شما است آیا نمی‌بینید؟!
آیات و نشانه‏‌هایى که در خود بشر وجود دارد، آیا در آن تأمل نمی‌کنید؛ نمی‌بینید که خودتان از حالى به حال دیگر تغییر می‌یابید، و از صفتى به صفت دیگر انتقال پیدا می‌کنید؛ زیرا اول نطفه بودید، سپس زندگى یافتید، پس از آن به صورت طفلى رشد کردید، آن‌گاه جوان شدید، و سرانجام به سن پیرى می‌رسید. آیا این تغییر و تبدیل‌‏ها شما را راهنمایى نمی‌کند که این آفرینش سازنده‌‏اى دارد، که خلقت او را تدبیر نموده، و گرداننده‏‌اى دارد که آن‌را طبق حکمت می‌چرخاند.3
از نشانه‌های دیگر در تعلق نفس است؛ یعنى تعلق روح به بدن است که یکى از آن آیات پدید آمدن حواس پنج‌گانه بینایى و شنوایى و چشایى و لامسه و بویایى است که اولین رابطه‏اى است که انسان را به محیط خارج خود آگاه می‌سازد، و به وسیله این حواس خیر را از شر و نافع را از مضر تمیز می‌دهد، تا پس از تمیز به سوى آنچه که کمالش در آن است به حرکت افتاده، کمال خود را به دست آورد، و از آنچه شر و مضر است دور شود.4 و صدها نشانه از وجود خدا که در آفرینش انسان وجود دارد که در این مقال فرصت بیان آنها نیست.
از جمله مواردی که خداوند از طریق تفکر در آنها مردم را به عظمت خلقت فرامی‌خواند عبارت‌اند از:
1. شتر: تذکر به اندیشه در خلقت شتر در مورد کسانی است که منکر برپایی قیامت، بهشت و.... می‌باشند. خداوند از این طریق می‌خواهد بگوید اگر برپایی قیامت برایتان عجیب و باور نکردنی است، در خلقت شتر بیندیشید. اگر باور ندارید که چگونه روز قیامت با چهره و آثار و احوال آن پدید می‌آید، پس چرا در چگونگى آفرینش شتر نمی‌اندیشند. اگر چه خلقت شتر بسیار عجیب به نظر می‌آید، لکن هر حیوانى بلکه هر موجودى نسبت به خود اگر در اسرار خلقت آن دقت شود عجیب به نظر می‌آید و شاید تصریح به خلقت شتر به این جهات باشد:
1-1. بعضى از چارپایان تنها از گوشتشان استفاده می‌شود؛ بعضى دیگر غالباً از شیرشان؛ برخی دیگر تنها به درد سوارى می‌خورند، و بعضى براى باربرى، اما شتر حیوانى است که تمام این جهات در آن جمع است. هم گوشت و شیرش قابل استفاده است، و هم از آن براى سوارى و باربرى استفاده می‌شود.
1- 2. شتر نیرومندترین و مقاوم‌ترین حیوان اهلى است؛ بار زیادى با خود حمل می‌کند و حتی هنگامى که خوابیده است، بار سنگینى را بر پشت او می‌گذارند و او با یک حرکت برمی‌خیزد و روى پا می‌ایستد، در حالی‌که چهارپایان دیگر قدرت چنین کارى را ندارند.
1- 3. شتر می‌تواند روزهاى متوالى(حدود یک هفته تا ده روز) تشنگی را تحمل کند و در مقابل گرسنگى نیز تحمل بسیار دارد.
1- 4. شتر می‌تواند هر روز مسافتى طولانى را طى کند، و از زمین‌هاى صعب العبور، و شنزارهایى که هیچ حیوانى قادر بر عبور از آن نیست بگذرد.
1- 5. او در شرایط نامناسب جوى در میان طوفان‌هاى بیابان که چشم و گوش را کور و کر می‌کند با وسائل خاصى که خداوند در پلک‌ها و گوش‌ها و بینى او آفریده مقاومت می‌کند، و به راه خود ادامه می‌دهد.
1- 6. شتر با تمام قدرتى که دارد از رام‏‌ترین حیوانات است، به طورى که یک کودک خردسال می‌تواند مهار یک قطار شتر را در دست گرفته و هر جا که خاطر خواه او است ببرد.5
2. از دیگر موجوداتی که خداوند از طریق آن مردم را به تفکر در آفرینش می‌خواند پرندگان هستند: «أَ وَ لَمْ یَرَوْا إِلَى الطَّیْرِ فَوْقَهُمْ صافَّاتٍ وَ یَقْبِضْنَ ما یُمْسِکُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمنُ إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ بَصِیرٌ»6؛ آیا به پرندگانى که بالاى سرشان است، و گاه بال‌هاى خود را گسترده و گاه جمع می‌کنند، نگاه نکردند؟! جز خداوند رحمان کسى آنها را بر فراز آسمان نگه نمی‌دارد؛ چرا که او به هر چیز بینا است.
جمله «ما یُمْسِکُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمنُ»، در حقیقت پاسخ فرضى است. گویا شخصى پرسیده: منظور قرآن از این‌که توجه مردم را به سوى پرواز پرندگان و باز و بسته شدن بال‌هاى آنها در هوا جلب کرده چیست؟ در این جمله پاسخ داده است که منظور توجه دادن به این است که جز خدا کسى پرندگان را در فضا نگه نمی‌دارد.
گو این‌که ماندن طیور در فضا و ساقط نشدن آنها مستند به اسبابى طبیعى است، هم‌چنان‌که ماندن انسان در زمین هم همین طور است، و ماندن و شنا کردن ماهی‌هاى سنگین وزن در روى آب نیز این‌گونه است، و همه امور طبیعى همین طور مستند به اسباب و علل طبیعى است، اما همه این علل طبیعى به خداى تعالى منتهى می‌شود، و به همین جهت صحیح است که ماندن مرغان در هوا را به خدا نسبت دهیم.
البته اگر کسی بگوید؛ این اختصاص به پرندگان ندارد؛ چرا در آیه خصوص پرندگان را نام برد؟ جوابش این است که بعضى از اسباب طبیعى براى همه شناخته شده نیست، نظیر ماندن مرغان در فضا و پرواز کردن آنها در هوا که در نگاه ابتدایی سؤال انگیز است، و به محض مشاهده آن انسان را منتقل به خداى سبحان می‌کند، و می‌فهماند سبب حقیقى و اعلاى پیدایش مرغان، خدا است، و پروازشان هم مستند به او است که این ویژگی در بعضی از موجودات سؤال برانگیز نیست، مانند ایستادن و زندگى کردن انسان در روى زمین، که انسان معمولى را منتقل به این معنا نمی‌کند؛ لذا می‌‏بینیم خداى سبحان در کلامش نظر بندگان خود را به آن‌گونه امور جلب می‌کند، تا زودتر و بهتر به وحدانیت خداى تعالى در ربوبیت پى‌برند.7
3. «وَ اللَّهُ خَلَقَ کُلَّ دَابَّةٍ مِنْ ماءٍ فَمِنْهُمْ مَنْ یَمْشِی عَلى‏ بَطْنِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَمْشِی عَلى‏ رِجْلَیْنِ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَمْشِی عَلى‏ أَرْبَعٍ».8
این آیه نیز بیان دیگرى است براى توجه دادن انسان به خلقت موجودات. خالق هستی تمامى جانداران را از آبى خلق می‌کند، اما در عین حال وضع هر حیوانى با حیوان دیگر مختلف است. بعضی‌ها بر روی شکم راه حرکت می‌کنند؛ مانند مارها و کرم‌ها؛ گروهی با دو پا راه می‌روند؛ مانند انسان آدمیان و مرغان، و بعضى دیگر با چهار پا راه می‌روند؛ نظیر چارپایان و درندگان. در این‌جا اگر به ذکر این سه نوع اکتفا نموده براى اختصار بود که مقصود با ذکر همین‌‏ها تأمین می‌شده، و گرنه اختلاف از حد شمارش بیرون است.9
4. در قرآن کریم نمونه‌‏هاى بسیارى از چگونگی آفرینش آمده است؛ نظیر نگهداشتن آسمان‌ها بدون ستون، و نگهداشتن زمین از متلاشى شدن، نگهدارى کشتی‌‏ها بر روى آب، اختلاف میوه‌‏ها و رنگ‌ها و زبان‌ها و... که سبب طبیعى نزدیک آنها از نظرها پنهان است، و در نگاه اول ذهن از توجه به آن امور به آسانى منتقل می‌‏شود به این‌که خدا آنها را ایجاد کرده، و اگر بعدها در اثر دقت و تحقیق متوجه سبب طبیعى و نزدیک آن گردد، آن وقت در پدید آورنده سبب طبیعیش فکر می‌کند، تا در آخر باز به خداى تعالى منتهى شود: «إِلى‏ رَبِّکَ الْمُنْتَهى»10. در نتیجه مى‏فهمد که سرانجام همه به سوى پروردگار است؛ لذا تمام موجودات که در عالم وجود دارد، در هستى و در آثار هستی‌اش به خداى متعال منتهى می‌گردد.11
 
 

---

1. بقره، 164.

2  ذاریات، 21.

3. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 9، ص 235، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

4. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 18، ص 374، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق.

 5 مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 24، ص 343- 344، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش؛ مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، ج 7، ص  557، تهران، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1424ق.

6. ملک، 19.

7. المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏19، ص 359.

8. نور، 45.

9. المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏15، ص 137.

10. نجم، 42.

11. المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏19، ص 359.

www.islamquest.net

-----------------------------------------
روشنگران این مطلب را اضافه می کند که:
کتابهای آسمانی برای هدایت همه انسانها نازل شده اند و متعلق به نژاد و سرزمین خاصی نیستند.
بنده شخصاً در فضای مجازی مشاهده کردم  که عده ای از روی جهل یا شاید هم غرض ورزی وبا لحنی تمسخرآمیز نوشته بودند که آیات قران خاص عربهاست  و به دیگران ربطی ندارد و اینکه چرا خداوند مثلا خرس قطبی را مثال نزده است؟!
اولاً که آیات خدا و توجه به آنها در سایر کتب مقدس مانند تورات و انجیل نیز آمده است علی رغم آنکه این کتابها در سرزمین های دیگر نازل شده اند و البته آنجا کسی ادعا نمی کند که تورات یا انجیل مربوط به همان سرزمینند و به دیگران ربطی ندارند!!
دوماً به جرأت می توان گفت که اگر قران کریم در قطب شمال نازل می شد و خداوند حیوانی مانند خرس قطبی را مثال می زد همین جماعت می آمدند و با همین لحن می پرسیدند چرا خداوند شتر را مثال نزده است؟! بله،افراد بهانه گیر همیشه بهانه ای برای انکار و رویگردانی از آیه های حق دارند.ضمناً باید بدانیم که قبل از آنکه خداوند بخواهد آیاتش را به ما معرفی کند به ما چشم داده تا ببینیم و توانایی اندیشیدن داده تا بیاندیشیم.قرار نیست که یک به یک مخلوقات شمرده شوندو اوصاف آنها گفته شود  تا شاید یک عده قانع شوند و ایمان بیاورند.
در خانه اگر کس است ،یک حرف بس است

شبهه75

پرسش :خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «ولا تبدیل لخلق الله...». در زیست‌شناسی می‌خوانیم دانشمندی به نام ایوری آزمایشی را انجام داد که DNA باکتری‌های کپسول‌دار را به باکتری بدون کپسول تزریق کرد که آن باکتری بعد از مدتی دارای کپسول شد!خب خیلی فرق است بین یک باکتری که کپسول دارد و باکتری دیگری که کپسول ندارد. مثلاً یکی باعث بیماری می‌شود و دیگری نه! خب پس اگر لا تبدیل لخلق الله پس چطور است که این باکتری، تغییری اساسی کرد؟

پاسخ:

در مورد ایجاد تغییر و دگرگونی در موجودات دو بحث مطرح شده است:
1. آیا از نظر شرعی این کار جایز است یا نه؟ که در گذشته به این موضوع پاسخ داده شد
2. آیا مراد از آیه «ولا تبدیل لخلق الله...»، آن است که تبدیل و تغییر موجودات از نظر تکوین به هیچ وجه امکان‌پذیر نیست؟ با آنکه از نظر علمی تغییر و تبدیل موجودات نه تنها امکان دارد؛ بلکه واقع نیز شده است و بهترین دلیل برای امکان چیزی، وقوع آن است!
با دقت در مفاد آیه معلوم می‌شود، که مفاد آیه شریفه این است که دین الهی، در حقیقت خلقتی است که قابل تغییر نیست؛ و محتوای آیه منافاتی با امکان ایجاد تغییر و دگرگونی در موجودات ندارد؛ و در صدد بیان عدم امکان چنین تغییراتی نیست، بلکه در طرف مقابل باید گفت که ایجاد برخی تغییرات تکوینی منحصر به عصر حاضر نبوده و در گذشته و چندین هزار سال قبل از ظهور اسلام و نزول قرآن نیز با آغاز «عصر مفرغ» برخی این تغییرات ایجاد شده بود. پیدایش حیوان جدیدی به نام «استر» و یا «قاطر» با استفاده از آمیزش دو حیوان دیگر «اسب و الاغ»، نوعی تغییر تکوینی در موجودات به شمار می‌آمد که قرآن کریم هم از موجودات اصلی و هم از موجودی که بعدها تغییر یافت، یاد کرده و نیز اشاره شده که موجودات جدیدی هم در آینده به وجود خواهد آمد :
«وَ الْخَیْلَ وَ الْبِغالَ وَ الْحَمیرَ لِتَرْکَبُوها وَ زینَةً وَ یَخْلُقُ ما لا تَعْلَمُون‏»1 و اسبها، استرها و الاغ‌هایی آفرید که برای سواری و تجمل از آن استفاده کرده و چیزهای دیگری که نمی‌دانید را نیز خواهد آفرید!
توضیح مطلب
اما اینکه مراد از آیه چیست، باید گفت از آن‌جا که این جمله(ولا تبدیل لخلق الله...) بخشی از آیه است برای روشن شدن مطلب ابتدا باید به کل آیه توجه کنیم: خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «پس روى خود را متوجّه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتى است که خداوند، انسان‌‌ها را بر آن آفریده. هیچ دگرگونى در آفرینش الهى نیست؛ این است آیین استوار ولى اکثر مردم نمى‏دانند».2
با توجه به فضا و سیاق آیه و جملات قبل و بعد این جمله، باید گفت منظور از «خلق الله» موجودات عالم تکوین نیست؛ بلکه مقصود «دین الهی» است. چنان‌که در برخی تفاسیر نیز آمده و این تفسیر را به ائمه اهل‌بیت(ع) نیز نسبت داده‌‌اند.3
 اما در پاسخ این سؤال که چرا قرآن کریم از «دین الهی» تعبیر به «خلق الله» آورده و چرا قابل تغییر نیست؟ می‌توان گفت: نکته تعبیر از دین الهی به خلق الله این است که رابطه‌ی عمیقی بین عالم تکوین و تشریع وجود دارد؛ میان دستگاه «تکوین» و «تشریع» هماهنگى لازم وجود دارد، آنچه در شرع وارد شده حتماً ریشه‌‏اى در فطرت دارد و آنچه در تکوین و نهاد آدمى است، مکملى براى قوانین شرع خواهد بود.4
به بیان دیگر، دین چیزى غیر از راه و روشى که بر انسان واجب است آن‌را پیشه کند تا سعادتمند شود نیست. هم‌چنان‌که تمامى انواع مخلوقات به سوى سعادت خود، و آن هدفى که ایده‌‏آل آنها است هدایت فطرى شده‌‏اند، و طورى خلق شده، و به جهازى مجهز گشته‌‏اند که با آن غایت و هدف مناسب است. بنابر این انسان نیز مانند سایر انواع مخلوقات دارای فطرتى است که او را به سوى تکمیل نواقص، و رفع حوائجش هدایت می‌کند. پس انسان داراى فطرتى خاص به خود است، که او را به سنت خاص زندگى و راه معینى که منتهى به هدف و غایتى خاص می‌شود، هدایت می‌کند، راهى که جز آن راه را نمی‌تواند پیش گیرد: «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها». و انسان که در این نشأه زندگى می‌کند، نوع واحدى است که سودها و زیان‌هایش نسبت به بنیه و ساختمانى که از روح و بدن دارد سود و زیان مشترکى است که در افراد مختلف اختلاف پیدا نمی‌کند. پس انسان از این جهت که انسان است بیش از یک سعادت و یک شقاوت ندارد، و چون چنین است لازم است که در مرحله عمل تنها یک سنت ثابت برایش مقرر شود، و هادى واحد او را به آن هدف ثابت هدایت فرماید. و باید این هادى همان فطرت و نوع خلقت باشد، و به همین جهت دنبال: «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها» اضافه کرد که «لا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ».
خلاصه این‌که اساس سنت دینى عبارت است از ساختمان و بنیه انسانیت، آن بنیه‌‏اى که حقیقتى است واحد و مشترک بین همه افراد و اقوام، و ثابت در همه.5 بنابراین مفاد آیه شریفه این است که دین الهی، در حقیقت خلقتی است که قابل تغییر نیست؛ و محتوای آیه این نیست که تغییر و دگرگونی در موجودات طبیعی امکان ندارد.

---

1. نحل، 8.

2. روم، 30.

3.  مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 16، ص 418 و 429، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.

4. همان، ص 418.

5. طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 16، ص 178 - 179، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، 1417ق.

www.islamquest.net

نکته لازم به ذکر:

معنی تکوین در فلسفه اسلامی و در دین اسلام چیست؟

مراد از عالم تکوین و نظام تکوین، کل عالم خلقت و عالم وجود و قوانین حاکم بر آن است به عبارت دیگر مراد از عالم تکوین، فعل خداست. « بَدیعُ السَّماواتِ وَ اْلأَرْضِ وَ إِذا قَضى‏ أَمْرًا فَإِنَّما یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ»؛(بقره/117) مقابل نظام تکوین، نظام تشریع است که مراد از آن،‌ همان شریعت است و شریعت یعنی اوامر و نواهی خدا نسبت به موجود مختار(انسان و جن) و تفاوت نظام تشریع و نظام تکوین در این است که متعلق امر، در نظام تشریع فعل اختیاری انسان است ولی در نظام تکوین متعلق امر، اشیاء هستند و اختیار انسان نقشی در تحقق آن ندارد؛خود اختیار نیز یکی از اشیاء تکوینی است و رابطه این دو نظام با همدیگر آن است که انسان با عمل به نظام تشریع با نظام تکوین هماهنگ می شود و همسو با کل هستی به سوی خداوند متعال حرکت می کند.(الا الی الله تصیر الامور»(قران،سوره شوری/53)

www.maaref.porsemani.ir

شبهه72

پرسش

شبهه‌ای در یک گروه تربیتی بارگزاری شده مبنی بر این که شیعیان مدعی علم غیب پیامبراکرم و امامان علیهم السلام هستند؛ اگر راست می‌گویند، فقط یک آیه از قرآن کریم در تأیید آن بیاورند.

پاسخ

آیا مطمئن هستید که این گروه تربیتی است، یا فقط نام‌شان را چنین گذاشته‌اند؟!

ابتدا چهار سؤال اساسی مطرح می‌شود که بدون توجه جدی به آنها، هیچ پاسخی اثری ندارد:

1- آیا طرح کننده‌ی شبهه، می‌داند که "غیب" و "علم غیب" یعنی چه؟!

2- آیا قرآن کریم را قبول دارند که از آن آیه‌ای در تأیید علم غیب انبیا و اولیاء الله می‌خواهند؟!

2- آیا قرآن کریم را خوانده و نیافته‌اند و یا نخوانده مدعی شده‌اند و حتی حوصله‌ی خواندنش را نیز ندارد و می‌‌گویند: «شما یک آیه بیاورید»؟!

4- آیا مطمئن هستند که فقط شیعیان به علم غیب انبیا و اولیای الهی اعتقاد دارند و مثلاً اهل سنت چنین اعتقادی ندارند؟!

پس اگر طرح کننده‌ی شبهه، هیج کدام را نمی‌داند و انجام نداده، کدام پاسخ را خواهد پذیرفت؟! آیا اساساً به دنبال کسب علم است، یا فقط می‌خواهد "شیعه و سنّی" بگوید؟!

غیب و علم غیب:

غیب در لغت به معنای « ناپیدا و پنهان » می‌باشد. هر چیزی که از نظر کسی پنهان باشد، برای او در غیب است و اگر آن از نظر همگان پنهان باشد، برای همگان در غیب است. بنابراین "علم غیب" یعنی آگاه شدن و علم یافتن به آن پنهانی‌ها.

تمام عالَم هستی، پرده در پرده در غیب است و هر کس به هر حدی که از آن آگاه شود، پرده‌ای از غیب برای او کنار می‌رود و معلوم و مشهودش می‌گردد. حتی نام شما برای من و نام من برای شما، تا وقتی مطلع و آگاه نگردیم، برای ما در غیب است، اما برای بسیاری دیگر در غیب نیست.

قرآن کریم:

از قرآن کریم دلیل می‌خواهند، و حال آن که کل قرآن کریم، اطلاع از "غیب" می‌باشد! نه تنها معارفش، بلکه "احکامش" نیز مبتنی بر علوم و حکمت‌هایی بوده و هست که برای دیگران در غیب بوده و هنوز هم برای آنان که نمی‌دانند در غیب است و آنان که می‌دانند نیز فقط به بخشی از آن که بیان یا کشف شده است دست یافته‌اند.

به عنوان مثالی در احکام: از یک سو امر می‌نماید که نماز را اقامه کنید و از سوی دیگر می‌فرماید که این نماز شما را از بدی‌ها، منکرات، زشتی‌ها و پلیدی‌ها دور می‌کند. حال اگر کسی بخواهد تشریح کند که چگونه چنین می‌شود، باید چندین کتاب بنویسد و هر چه بداند و بنویسد، هنوز علوم دیگری برای او در غیب است.

پس قرآن کریم، سراسر علم غیب است؛ حتی همین ظاهر قرآن که مشهود همگان است، معلوم همگان نشده است و برای عالمان نیز باطن‌هایی در غیب دارد.

پس آن که قرآن کریم بر او نازل شده و او مأمور به ابلاغ و تعلیم آن و نیز هدایت بر اساس آن گردیده، تمامی علوم غیب قرآنی را می‌داند، و بالتبع آنان که به فرموده‌ی خداوند متعال و رسول او صلوات الله علیه و آله، حاملان وحی، عالمان، معلمان و عاملان به وحی هستند، همه دارای این علوم غیبی می‌باشند.

علم غیب برای دیگران:

نه فقط پیامبر اکرم و اهل عصمت علیهم السلام، بلکه همگان مکلفند که با دانش‌پژوهی نزد آنان، آنقدر به این "غیب" علم پیدا کنند که برای‌شان مشهود گردد و به آن ایمان بیاورند. لذا در توصیف مؤمنان و متقیان فرمود: « الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ – آنان که به غیب ایمان می‌آورند / البقره، 3».

آیا خداوند علیم و حکیم، از بندگانش خواسته تا به آن چه نمی‌دانند و نمی‌شناسند ایمان بیاورند؟! یا خواسته با تفکر، تعقل، تعلیم و تربیت، به این علوم و اخباری که برای‌شان معلوم و مشهود نبوده (در غیب بوده) آگاه شوند و ایمان بیاورند؟!

آیا ما اکنون "علم غیب" نداریم؟ مگر خداوند متعال، یک شیء مادی و دیده شدنی یا لمس کردنی می‌باشد، پس چگونه به او ایمان آوردیم؟ آیا قیامت، محشر، سؤال و جواب و پاداش و عقاب (بهشت و جهنم) اقامه شده است؟ یا ما به حکم عقل (که آن نیز در غیب است و ما نشانه‌ها و آثارش را درک می‌کنیم) و بر اساس بینه‌ها، به واسطه وحی از آن چنان آگاه شدیم که به این "غیب" ایمان آورده‌ایم؟!

بنابراین، علم غیب نیز مانند سایر علوم، شدت و ضعف مرتبه دارد، یکی کمتر از علوم غیبی آگاه شده و یکی بیشتر، و آن که قرآن کریم به او نازل شده، بیش از همگان به علوم غیبی آگاه می‌باشد. پس اگر او خبر داد که من شهر علم هستم و امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام دروازه‌ی آن است، یعنی نه تها دارای این علوم می‌باشد، بلکه کسی نمی‌تواند وارد عالَم این علوم شود و به آن عالِم گردد، مگر این که از راه و دروازه وارد شود.

می‌گویند علم غیب فقط مال خداست:

با استناد به آیات قرآنی، مانند: « وَلِلَّهِ غَیْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ... - و (آگاهی از) غیب (و اسرار نهان) آسمان‌ها و زمین، تنها از آن خداست / هود علیه السلام، 123» مدعی می‌شوند که دیگران فاقد علم غیب هستند! در صورتی که همین آیه نیز به خودشان وحی و نازل نشده است، بلکه به پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله نازل شده و ایشان به دیگران ابلاغ نموده‌اند.

یک - همین « وَلِلَّهِ غَیْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ...» خودش خبر از غیب است که به اطلاع و آگاهی عموم رسیده است.

دو – چه چیزی مال خدا نیست، در حالی که می‌فرماید: « وَلِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ - و فرمانروایى آسمان‌ها و زمین از آن خداست و خداوند بر هر چیزى تواناست / آل‌عمران، 189».

عزت نیز تماماً مال خداست « فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِیعًا / النساء، 139» - حجت بالغه نیز مال خداست « فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ / پس، برهان رسا مال خداست» - قوت نیز تماماً مال خداست «أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِیعًا – البقره، 165» و همین‌طور علم به آن چه در زمین و آسمان‌ها نزد ما در غیب است، نزد او مشهود است، چرا که خودش آفریده است، پس علم غیب نیز مال خداست «إِنَّ اللَّهَ عَالِمُ غَیْبِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ - خداوند از غیب آسمان‌ها و زمین آگاه است، و آنچه را در درون دل‌هاست می‌داند / فاطر، 38»

●- بله، همه چیز از اوست و مال اوست و تجلی اوست، ولی نفرمود که به هیچ کسی، هیچ مرتبه‌ای از آن را نمی‌دهم و هیچ تجلی در مخلوقاتم نخواهم داشت! چنان که به همگان وجود، حیات، علم، قدرت، حکمت، جمال، رأفت، جود، کرم، رحمت ... داده است، منتهی در شدت و ضعف مرتبه نسبت به یک دیگر؛ و هر چه هست، تجلی اسمای حسنای اوست، در مراتب وجودی.

آیات قرآنی:

بیان شد که قرآن کریم علوم اول و آخر است و تماماً علم غیب است که به پیامبرش صلوات الله علیه و آله نازل نموده و ایشان نیز فرموده که تمامی علوم خود را به امیرالمؤمنین علیه السلام منتقل نموده است، بنابراین، نه تنها علوم معارفی، نه تنها حکمت‌های احکام، بلکه هر چه خبر از گذشته و آینده (چه برای دنیا و چه برای آخرت) به ایشان داده است نیز همه خبر از غیب می‌باشد:

*- سوره‌ی مبارکه "الکوثر" که به لحاظ تعداد آیات، کوچک‌ترین سوره‌ی قرآن مجید می‌باشد، هم خبر از غیب گذشته [اندیشه‌ها، گمان‌ها، تصورات و امیدهای واهی کفار] داده است – هم امر به احکامی که حکمت‌هایش در غیب است [نماز و قربانی] نموده است و هم خبر از غیب آینده‌ای ابتر برای کفار و بقای نسل و دین ایشان داده است.

*- به فرض که فرازهایی از تاریخ حضرت موسی علیه السلام که چند قرن قبل از ایشان اتفاق افتاده را عده‌ای دیده باشند، اما هنگام نزول وحی و بعثت، چه کسی همراه ایشان بوده که خبری بیاورد؟ پس این علم غیبی است که خداوند علیم، پیامبرش را از آن آگاهی داده و به آن تعلیم نموده است و به وسیله‌ی ایشان، همگان را از این غیب مطلع و آگاه نموده است:

« وَمَا کُنْتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِیِّ إِذْ قَضَیْنَا إِلَى مُوسَى الْأَمْرَ وَمَا کُنْتَ مِنَ الشَّاهِدِینَ » (القصص، 44)

ترجمه: تو در جانب غربی نبودی هنگامی که ما فرمان نبوّت را به موسی دادیم؛ و تو از شاهدان نبودی (در آن هنگام که معجزات را در اختیار موسی گذاردیم)!

« وَمَا کُنْتَ بِجَانِبِ الطُّورِ إِذْ نَادَیْنَا وَلَکِنْ رَحْمَةً مِنْ رَبِّکَ لِتُنْذِرَ قَوْمًا مَا أَتَاهُمْ مِنْ نَذِیرٍ مِنْ قَبْلِکَ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ » (القصص، 46)

ترجمه: تو در کنار طور نبودی زمانی که ما ندا دادیم؛ ولی این رحمتی از سوی پروردگارت بود (که این اخبار را در اختیار تو نهاد) تا بوسیله آن قومی را انذار کنی که پیش از تو هیچ انذارکننده‌ای برای آنان نیامده است؛ شاید متذکّر شوند!

لذا فرمود که اینها همه علم غیب و خبر از غیب است که به واسطه وحی، تعلیم داده می‌شود تا تو از غیب خبر یابی و دیگران را نیز باخبر و آگاه سازی:

« ذَلِکَ مِنْ أَنْبَاءِ الْغَیْبِ نُوحِیهِ إِلَیْکَ وَمَا کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ أَجْمَعُوا أَمْرَهُمْ وَهُمْ یَمْکُرُونَ » (یوسف علیه السلام، 102)

ترجمه: این از خبرهای غیب است که به تو وحی می‌فرستیم! تو (هرگز) نزد آنها نبودی هنگامی که تصمیم می‌گرفتند و نقشه می‌کشیدند!

علم غیب اولیاء الله، نزد اهل سنت:

اهل سنت نیز می‌گویند: «علیم خداوند است و به هر کس که بخواهد، تعلیم می‌دهد؛ پس علم غیب نیز نزد اوست و به هر کس بخواهد می‌دهد».

●- «... حق این است که علم غیبی که از غیر خداوند عزوجل نفى شده، علمى است که براى ذات شخص و بدون واسطه، ثابت باشد... و اما آنچه را که براى بعضى از خواص به وقوع پیوسته، علم غیبی نیست که از غیر خداوند عزوجل نفى شده، بلکه جزء افاضات الهى است که خداوند آن را بر عده‌اى از بندگان خود افاضه نموده است، بنابراین نباید گفته شود که این گروه علم غیب ذاتی دارند و کسی که چنین بگوید مسلماً کافر شده است. بلکه باید گفت که به طریقی برای آنها علم غیب نمایان و ظاهر شده است. » (روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم والسبع المثانی، شهاب الدین محمود بن عبد الله الحسینی الألوسی، ج20، ص11 ذیل آیه 65، سوره النمل)

●- « اینکه خداوند، انبیا و اولیاء را به پاره‌اى از علم غیب آگاه و مطلع مى‌کند امرى است ممکن و هرگز مستلزم محال نمى‌شود و انکار آن عناد و مکابره است. » (الفتاوی الحدیثیة، ابن حجر الهیتمی، ج1، ص223)

www.x-shobhe.com

قران3

فایل صوتی ترتیل سوره های قران کریم به صورت جداگانه و باصدای استاد شهریار پرهیزگار

1.دانلود ترتیل سوره حمد

2.دانلود ترتیل سوره بقره

3.دانلود ترتیل سوره آل عمران

4.دانلود ترتیل سوره نساء

5.دانلود ترتیل سوره مائده
6.دانلود ترتیل سوره انعام

7.دانلود ترتیل سوره اعراف

8.دانلود ترتیل سوره انفال

9.دانلود ترتیل سوره توبه
10.دانلود ترتیل سوره یونس
11.دانلود ترتیل سوره هود
12.دانلود ترتیل سوره یوسف
13.دانلود ترتیل سوره رعد
14 .دانلود ترتیل سوره ابراهیم
15.دانلود ترتیل سوره حجر
16.دانلود ترتیل سوره نحل
17.دانلود ترتیل سوره اسراء

18.دانلود ترتیل سوره کهف
19.دانلود ترتیل سوره مریم
20.دانلود ترتیل سوره طه
21.دانلود ترتیل سوره انبیاء
22.دانلود ترتیل سوره حج
23.دانلود ترتیل سوره مؤمنون
24.دانلود ترتیل سوره نور

25.دانلود ترتیل سوره فرقان

26.دانلود ترتیل سوره شعراء
27.دانلود ترتیل سوره نمل

28.دانلود ترتیل سوره قصص

29.دانلود ترتیل سوره عنکبوت

30.دانلود ترتیل سوره روم

31.دانلود ترتیل سوره لقمان

32.دانلود ترتیل سوره سجده

33.دانلود ترتیل سوره احزاب
34.دانلود ترتیل سوره سبأ

35.دانلود ترتیل سوره فاطر

36.دانلود ترتیل سوره یس
37.دانلود ترتیل سوره صافات
38.دانلود ترتیل سوره ص
39.دانلود ترتیل سوره زمر
40.دانلود ترتیل سوره غافر
41.دانلود ترتیل سوره فصلت

42.دانلود ترتیل سوره شوری

43.دانلود ترتیل سوره زخرف

44.دانلود ترتیل سوره دخان
45.دانلود ترتیل سوره جاثیه
46.دانلود ترتیل سوره احقاف
47.دانلود ترتیل سوره محمد
48.دانلود ترتیل سوره فتح

49.دانلود ترتیل سوره حجرات
50.دانلود ترتیل سوره ق

51.دانلود ترتیل سوره ذاریات
52.دانلود ترتیل سوره طور
53.دانلود ترتیل سوره نجم
54.دانلود ترتیل سوره قمر
55.دانلود ترتیل سوره الرحمن
56.دانلود ترتیل سوره واقعه

57.دانلود ترتیل سوره حدید
58.دانلود ترتیل سوره مجادله
59.دانلود ترتیل سوره حشر
60.دانلود ترتیل سوره ممتحنه
61.دانلود ترتیل سوره صف

62.دانلود ترتیل سوره جمعه
63.دانلود ترتیل سوره منافقون
64.دانلود ترتیل سوره تغابن
65.دانلود ترتیل سوره طلاق

66.دانلود ترتیل سوره تحریم
67.دانلود ترتیل سوره ملک
68.دانلود ترتیل سوره قلم

69.دانلود ترتیل سوره حاقه
70.دانلود ترتیل سوره معارج
71.دانلود ترتیل سوره نوح
72.دانلود ترتیل سوره جن
73.دانلود ترتیل سوره مزمل

74.دانلود ترتیل سوره مدثر
75.دانلود ترتیل سوره قیامت
76.دانلود ترتیل سوره انسان
77.دانلود ترتیل سوره مرسلات
78.دانلود ترتیل سوره نبأ
79.دانلود ترتیل سوره نازعات

80.دانلود ترتیل سوره عبس
81.دانلود ترتیل سوره تکویر

82.دانلود ترتیل سوره انفطار

83.دانلود ترتیل سوره مطففین

84.دانلود ترتیل سوره انشقاق

85.دانلود ترتیل سوره بروج
86.دانلود ترتیل سوره طارق
87.دانلود ترتیل سوره اعلی
88.دانلود ترتیل سوره غاشیه
89.دانلود ترتیل سوره فجر
90.دانلود ترتیل سوره بلد
91.دانلود ترتیل سوره شمس
92.دانلود ترتیل سوره لیل
93.دانلود ترتیل سوره ضحی
94.دانلود ترتیل سوره انشراح
95.دانلود ترتیل سوره تین
96.دانلود ترتیل سوره علق
97.دانلود ترتیل سوره قدر
98.دانلود ترتیل سوره بینه
99.دانلود ترتیل سوره زلزال
100.دانلود ترتیل سوره عادیات
101.دانلود ترتیل سوره قارعه
102.دانلود ترتیل سوره تکاثر

103.دانلود ترتیل سوره عصر

104.دانلود ترتیل سوره همزة
105.دانلود ترتیل سوره فیل
106.دانلود ترتیل سوره قریش
107.دانلود ترتیل سوره ماعون
108.دانلود ترتیل سوره کوثر
109.دانلود ترتیل سوره کافرون
110.دانلود ترتیل سوره نصر
111.دانلود ترتیل سوره لهب
112.دانلود ترتیل سوره اخلاص

113.دانلود ترتیل سوره فلق
114.دانلود ترتیل سوره ناس

التماس دعا

شبهه67

پرسش : اگر نماز، انسان را از فحشا و منکر باز مى‏دارد، چرا بعضى نمازگزاران مرتکب خلاف مى‏شوند؟

پاسخ :

اولاً تخمه پوک، هیچ گاه سبز نمى‏شود و نماز بدون حضور قلب، تخمه پوک است. نمازى سبب دورى انسان از مفاسد مى‏شود که با حضور قلب باشد وگرنه حرکت لب و کمر چنین خاصیّتى را ندارد.
اگر مدرسه و دانشگاه به انسان رشد علمى مى‏دهد به این معنا نیست که هرکس به مدرسه و دانشگاه رفت به آن رشد مى‏رسد، بلکه به این معناست که مدرسه و دانشگاه بستر رشد است به شرط آنکه با جدّیّت درس بخوانید و آنچه را مى‏خوانید بفهمید. نماز نیز اگر با اصول و شرایطى که دارد اقامه گردد، مانع فحشا و منکر مى‏شود. «اِنّ الصّلوةَ تَنهى‏ عن الفحشاءِ و المُنکر»( سوره عنکبوت، آیه 45)
ثانیاً نمازگزارى که گاهى خلاف مى‏کند، اگر اهل نماز نبود خلافش بیشتر بود، زیرا همین نمازگزار براى صحیح بودن نمازش مجبور است بدن و لباسش پاک باشد، لباس و مکانش از مال مردم نباشد و همین مقدار مراعات احکام و مسائل، سبب دور شدن او از برخى گناهان و منکرات مى‏شود، همان گونه که پوشیدن لباس سفید، انسان را از نشستن روى زمین آلوده باز مى‏دارد.

www.gharaati.ir

شبهه66

پرسش : گمراه کردن خداوند چگونه است؟ در برخی آیات آمده است که خداوند هرکسی را بخواهد گمراه می‌کند؟ مگر می‌شود که خداوند کسی را هم گمراه کند؟ آیا این خارج از عدالت خداوند نیست؟

پاسخ :

بله، در آیات بسیاری تأکید و تصریح شده که او هر که را بخواهد هدایت می‌کند و هر که را بخواهد گمراه می‌کند، مانند:

«أَفَمَن زُیِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا فَإِنَّ اللَّهَ یُضِلُّ مَن یَشَاءُ وَیَهْدِی مَن یَشَاءُ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُکَ عَلَیْهِمْ حَسَرَاتٍ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِمَا یَصْنَعُونَ» (فاطر، 8)

ترجمه: آیا آن کس که زشتى کردارش براى او آراسته شده و آن را زیبا مى‏بیند [مانند مؤمن نیکوکار است] خداست که هر که را بخواهد بى‏راه مى‏گذارد و هر که را بخواهد هدایت مى‏کند پس مبادا به سبب حسرت‌ها[ى گوناگون] بر آنان جانت [از کف] برود قطعاً خدا به آنچه مى‏کنند داناست.

الف – اخیراً باب شده که آخر هر سؤالی می‌پرسند: «آیا این با عدل خدا منافات یا مغایرت ندارد؟»؛ خب باید دقت شود که این سؤال یعنی چه؟ آیا مخلوق، کار منافی با عدلی پیدا کرده که خدا از آن خبر نداشته است؟ یا می‌خواهد بگوید: خدا هم مثل این خدایان روی زمین (العیاذ بالله) ظلم می‌کند؟! [چرا که نقطه مقابل عدل، همان ظلم است].

پس ابتدا باید دقت شود که هیچ امر خداوند متعال (قول و فعل او)، با عدلش منافات ندارد و اساساً هیچ یک از صفات الهی با یک دیگر منافات یا تضاد یا تناقض ندارد، چرا که مرکب نیست، و همه صفات عین ذات هستند و او منزه (سبحان) از هر گونه نقص و کاستی و نیستی و فنا و ... می‌باشد.